گفت و گو با دکتر سید محمدرضا هاشمی
پیرامون اقدامات جدید در معاونت پژوهش

چندی است که از اجرای آزمایشی چارت جدید حوزه ستادی کانون زبان می گذرد، براساس این چارت آزمایشی معاونت پژوهش کانون زبان وظیفه تولید محتوا برای کانون زبان را درتمامی حوزه ها بر عهده گرفته که این تولید محتوا با تایید شورای آموزشی و پژوهشی نهایی خواهد شد. برای آشنایی بیشتر با اقداماتی که به تازگی در این معاونت انجام شده و یا در حال انجام است گفت و گویی با دکتر سید محمدرضا هاشمی، معاون پژوهش کانون زبان انجام داده ایم؛ آن چه در ادامه می خوانید خلاصه ای از این مصاحبه است:

تهیه بروشورهای فرهنگی به مناسبت های مختلف در مراکز کانون زبان توسط معاونت پژوهش با چه هدفی و چگونه صورت می گیرد؟

پرداختن به مسايل فرهنگی در کنار مسايل آموزشی همواره از دغدغه های مسئولان کانون زبان بوده است. يکی از راه های ايجاد بستر مناسب فرهنگی- آموزشی استفاده از منابع و مواد کمک آموزشی است که تهيه بروشور يکی از مصداق های اين امر به شمار می رود. همانطور که می دانيم يکی از اهداف فراگيری يک زبان خارجی، توانايی برقراری ارتباط و تعامل با ساير فرهنگ ها است. از اين رو، اگر در يادگيری زبان دوم، صرفاً فرهنگ ساير ملل فراگرفته شود ديگر زبان آموزان در مورد فرهنگ خود چيزی برای بيان کردن نخواهند داشت و اين ارتباط تبديل به يک ارتباط يک طرفه می شود. لذا، هدف اصلی از گنجاندن محتوای فرهنگی در مطالب آموزشی و کمک آموزشی اين است که فراگيرنده زبان با گفتمان فرهنگی- مذهبی آشنا شود وبتواند در صورت نياز درمورد فرهنگ سرزمين مادری خود و فرهنگ غنی ايرانی- اسلامی به زبان دوم مطالبی را ارائه دهد.

چندی پیش خبری در خصوص طراحی دوره جدید بخش انگلیسی بزرگسالان توسط گروهی از مدرسان کانون زبان در سایت درج شده بود، آیا این پروژه در حال انجام است؟

به روز رسانی محتوا و روش آموزشی در کانون زبان از اهميت و حساسيت بالايی برخوردار است. کساني که به نحوی تجربه تهيه و تدوين مطالب آموزشی را داشته اند به خوبی با پيچيدگی های آن آشنا هستند. اين کار در کانون زبان به مراتب پيچيده تر و حساس تر است، چرا که مواد آموزشی کانون در سطح ملی مورد استفاده قرار می گيرد و پژوهش های انجام شده در سال های گذشته نشان داده که سطح يادگيری زبان آموزان کانون زبان در حد قابل قبولی است. البته نتايج نظرسنجی ها بيانگر اين مسئله است که محتوای کانون نيازمند به روز رسانی است و از نظر جذابيت هم مورد استقبال مدرسان و زبان آموزان قرار نگرفته است. به همين دليل، طرح ارسالی از سوی گروهی از مدرسان با سابقه کانون جهت به روز رسانی مواد آموزشی بخش انگليسی گروه بزرگسال مورد موافقت کانون زبان قرار گرفت. در خصوص به روز رسانی مواد آموزشی، اين گروه از مدرسان سال 89 طرحی ارائه دادند و سال 90 شروع به کار نمودند. اما با توجه به تغییر روند انجام کار، اين پروژه ادامه نيافت.

شنیده ایم که در حال بررسی تغییرات دوره های مکالمه ویژه هستید، درباره این اقدام کمی بیشتر برایمان بگویید؟

در حال حاضر، با توجه به مصوبه شورای آموزشی- پژوهشی، به روز رسانی دوره مکالمه ويژه در دستور کار قرار گرفته است. انشاا... قرار است شاهد تغييرات قابل توجهی در اين دوره باشيم. البته، مراحل نيازسنجی و بررسی های اوليه در سال 91 انجام شد و کارشناسان محترم پژوهش مشغول طراحی دوره هستند. برای اين کار، گروه های مختلف کارشناسی از جمله کارشناسی محتوا، ويرايش و نمونه خوانی و همچنين گرافيک و صفحه آرايي تشکيل شده است که با هدايت سرگروه ها سرکار خانم ياوری، آقای دکتر باقری و آقاي عظيمی در حال انجام پروژه هستند. انشاا...، با پايايی سياست های آموزشی کانون زبان شاهد تغييرات خوبی در بحث محتوای آموزشی خواهيم بود.

تهیه آزمون های سطوح مختلف، جذب مدرس و مجازی توسط چه کسانی و چگونه صورت می پذیرد؟

کليه آزمون های کانون زبان توسط کارشناسان آزمون سازی تهيه و طراحی می شود. در تهيه آزمون ها از وجود همکارانی بهره می بريم که سابقه طولانی در حوزه کارشناسی به ويژه طراحی آزمون در کانون زبان دارند و برخی از اين همکاران نيز اعضای هيات علمی دانشگاه هستند و علاوه بر تجربه عملی، به صورت تخصصی نيز به تدريس آزمون سازی در دانشگاه ها می پردازند. برای تهيه هر آزمون با توجه به مقطع و سطح و درنظر گرفتن جدول مشخصات آزمون (Table of Specifications)  که بر اساس هدف آزمون تهيه می شود، مراحل متفاوتی طی مي شود، ابتدا همکاران اقدام به تهيه آيتم ها برای هر بخش از آزمون می نمايند. در بعضی از موارد تهيه متون برای بخش شنيداری و درک مطلب (مهارت خواندن) زمان زيادی را به خود اختصاص می دهد. پس از تهيه شدن نسخه اوليه آزمون، اين نسخه توسط کارشناس مسئول اين بخش و همکار ديگری خوانده می شود و با توجه به نظرات اين همکاران نسخه اول تصحيح می گردد. در اين مرحله، محتوا و ساختار آزمون مورد بازبينی دقيق قرار مي گيرد. پس از آماده شدن نسخه دوم، اين نسخه توسط دو يا سه کارشناس (بسته به نوع و حساسيت آزمون) مورد نمونه خوانی قرار می گيرد. سپس نسخه نهايی پس از ويرايش آخر آماده می شود، البته قبل از تکثير آزمون، همکاران روايی آزمون را نیز مورد سنجش قرار می دهند. در مورد آزمون های محتوا محور، روايی عمدتاً با تطبيق دقيق محتوای آزمون و محتوای مواد آموزشی مورد سنجش قرار می گيرد و برای پايايی و سنجش سطح دشواری نيز از فرمول های آماری استفاده می شود که پس از برگزاری هر کد آزمون قابل محاسبه است. اگر آزمون با هدف سنجش بسندگی طراحی شود (مانند آزمون جذب) مراحل مختلف ديگری قبل و بعد از برگزاری آزمون جهت روايی سنجی ساختار، محتوا، همگرايی آزمون با آزمون های استاندارد، سنجش درجه دشواری و ... به آن اضافه می شود.

پروژه های پژوهشی و مقالات مدرسان و سایر افراد چگونه در این بخش مورد بررسی و استفاده قرار می گیرد؟

پروژه های پژوهشی و مقالات مدرسان محترم در کميته ای علمی – پژوهشی متشکل از همکاران کانون که سابقه دانشگاهی هم دارند مورد بررسی قرار می گيرد.

اگر درباره اقداماتی که در سایر بخش های این معاونت صورت گرفته است توضیحی دارید بفرمایید؟

در سال های اخير اقدامات بسيار زيادی در اين حوزه انجام شده است. خلاصه ای از اين اقدامات شامل طراحی دوره آمادگی آزمون تافل iBT ، طراحی دوره آمادگی آزمون IELTS ، بازبينی سيلابس دوره مکالمه ويژه، طراحي نظام هماهنگ برای بخش مصاحبه آزمون جذب مدرس، تاليف کتاب های کمک آموزشی در سه گروه بزرگسالان، نوجوانان، کودکان، طراحی بروشورهای فرهنگی، طراحی آزمون برای سطوح مختلف، بازبينی آزمون ها براساس بازخوردهای ارسالی از سوی مدرسان و کارشناسان محترم، طراحي دوره های ميان مدت جذب مدرس، طراحی کارگاه های آموزشی، برگزاری همايش آموزش زبان، تهيه محتوای ماهنامه Know-How ، پژوهش و بررسی محتوای آموزشی در مقاطع مختلف، انجام نظرسنجی ها و نيازسنجی هاي مختلف از مدرسان و زبان آموزان در خصوص دوره های آموزشی و .... است. علاوه بر طراحی دوره مکالمه ويژه، می توان به برخی از پروژه ها که هم اکنون در دست انجام هستند اشاره نمود، برای مثال پژوهش در خصوص فرآيند بازديد، پژوهش در خصوص استفاده از تکنولوژی های آموزشی، تهيه و طراحی کتاب آثار ترجمه شده اسلامی با تمرکز بر ترجمه های قرآن کريم، طراحی دوره مقدماتی آمادگی برای آزمون هاي بين المللی (به عنوان جايگزين برای دوره Pre-TOEFL )، طراحي کتاب های Progress Toward ILI Examinations برای ساير سطوح و ...

امیدواریم هر روز شاهد موفقیت های بیشتر در کانون زبان ایران و همچنین معاونت پژوهش باشیم، ممنونم از این که به سوالات ما پاسخ دادید.