در گفت و گویی با کارشناس آموزش زبان عربی
فعالیت های بخش عربی کانون زبان ایران تشریح شد

کانون زبان ايران، در سال 1368 با هدف آموزش زبان عربي به شيوه امروزي و برخورداري از قابليت‌هاي کاربردي اقدام به تأسيس بخش عربي نمود . برای آشنایی بیشتر با این بخش و اقدامات جدیدی که در آن صورت گرفته گفت و گویی با یاسر زنگنه کارشناس آموزشی زبان عربی کانون زبان ایران انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:

در ابتدا برایمان بگویید بخش عربی کانون زبان ایران با چه هدفی راه اندازی شد؟

بخش عربی کانون زبان ایران با توجه به نیازی که به آموزش زبان عربی به صورت کاربردی وجود داشت راه اندازی گردید. لازم به توضیح است در زبان عربی که در مدارس و دانشگاه ها تدریس می شود بیشتر به دستور زبان قواعد توجه می گردد ولی ما در کانون زبان ایران احساس کردیم که به آموزش کاربردی زبان عربی همراه با یک روش جدید و نوین نیاز داریم تا برای زبان آموزانی که از زبان عربی برای صحبت، فهمیدن، درک مطلب و بالا بردن توانایی در صحبت استفاده می کنند، مفید باشد. ما در بخش زبان عربی سعی می کنیم که بر چهار مهارت شنیداری، خواندن، تلفظ و نوشتن که در بقیه زبان ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد، متمرکز شویم. اگر به اکثر زبان آموزان کانون زبان متنی را بدهیم تا بخوانند ممکن است 60 یا 70 درصد متن را متوجه شوند اما اگر همان متن را ما برایشان بخوانیم، برایشان ناآشناست! می خواهم بگویم که مهارت شنیداری آن ها در زبان عربی ضعیف است و برای همین ما سعی می کنیم تا روی مهارت شنیداری زبان آموزان کار بیشتری انجام دهیم. رویکرد ما در آموزش زبان، رویکردی نوینی است؛ یعنی علاوه بر  زبان عربی که در قرآن و احادیث وجود دارد، عربی جدید را نیز به زبان آموزان آموزش می دهیم. مسلم است که زبان های زنده ی دنیا با گذشت زمان تغییراتی پیدا می کنند و همچنین با پیشرفت های گسترده ای که در زمینه فن آوری حاصل می شود نیاز به یادگیری اصطلاحات جدید نمود پیدا می کند و باید به زبان آموز آموزش داده شود.

در حال حاضر آموزش زبان عربی در چند استان و مرکز آموزشی و با چه تعداد زبان آموز صورت می گیرد؟

ما در حال حاضر در 11 استان تهران، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، اصفهان، فارس، یزد، کرمانشاه، هرمزگان، لرستان، خوزستان و مازندران آموزش زبان عربی را به صورت فعال داریم و در 17 مرکز که شامل جم، وصال، شهید بهشتی، تهرانپارس و مشکوه در تهران، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، یزد و میبد، کرمانشاه، خرم آباد، بندرعباس، اهواز، ساری و بابل می شود این زبان را به علاقه مندان آموزش می دهیم.

اهمیت یادگیری زبان عربی و توجه به این زبان از نظر شما چیست؟

بزرگترین اهمیت و ویژگی زبان عربی این است که این زبان، زبان قرآن و زبان فرهنگی مسلمانان است. همانطور که می دانید یک میلیارد و نیم مسلمان در جهان وجود دارد که این زبان، زبان فرهنگی و دینی آن ها محسوب می شود. فردی که زبان عربی را فرا می گیرد می تواند با بقیه مسلمانان از ملیت های مختلف، با این زبان ارتباط برقرار کند. همچنین زبان عربی یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل است. در بعضی از دوره ها زبان عربی یکی از مهمترین زبان های علمی در کشورهای منطقه بود و خیلی از کتاب های علمی به زبان عربی نوشته شده بود و برای آشنایی با این علوم دانستن زبان عربی ضرورت داشت. بعلاوه ارتباط فرهنگی و تاریخی، سفرهای زیارتی و گردشگری که به کشورهای عربی می شد و سفرهایی که از کشورهای عربی به ایران صورت می گرفت از مهمترین دلایل یادگیری زبان عربی بود.

در مبحث ترجمه امروزه بسیاری از سمینارهایی که در ایران برگزار می شود موضوعاتی مرتبط با کشورهای عربی دارد، بالطبع این سمینارها میهمانانی با زبان عربی دارند که نیازمند مترجمان مسلط به این زبان هستند.

ضمنا برای استفاده از رسانه های گروهی کشورهای عربی لازم است که زبان عربی را فرابگیریم.

دوره های آموزشی این بخش شامل چند شاخه می شود؟

§ ما در بخش عربی فعلا به صورت مشخص سه دوره داریم. دوره اول دوره مکالمه است که اکثریت قریب به اتفاق زبان آموزانی که در کانون زبان ثبت نام می کنند متقاضی شرکت در این دوره هستند. در این دوره آموزش صحبت کردن و مکالمه در 13 ترم یا 4 مقطع که شامل دوره بنيادين (الاساسية) 1 ترم دوره مقدماتي (التمهيدية) 4 ترم، دوره مياني (المتوسطة) 4 ترم و دوره پيشرفته (العالية) 4 ترم است صورت می گیرد.

دوره بعد دوره قواعد است. در این دوره که 8 ترم است دستور زبان عربی به زبان آموزان آموزش داده می شود.

دوره قواعد شامل دو دوره عمومی و تخصصی می شود که هر کدام 4 ترم است. بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان برای شرکت و آمادگی در آزمون کنکور در این دوره ها ثبت نام می کنند.

دوره بعد دوره گویش هاست که شامل لهجه کشورهای سوریه، لبنان، فلسطین و بخشی از اردن می شود. در تلاشیم تا به زودی با توجه به رویکردی که در ارتباط با کشور عراق وجود دارد بسته ای آموزشی در ارتباط با گویش عراقی تالیف نماییم زیرا در حال حاضر بسیاری از شرکت و نهاد های تجاری و بازرگانی به خاطر روابط تجاری که با عراق دارند نیازمند و علاقه مند به یادگیری این لهجه هستند.

مکالمه ای که در کانون زبان آموزش داده می شود یک مکالمه فصیح است، یعنی همان عربی کتابی که در دانشگاه ها و رسانه ها وجود دارد ولی در کشورهای عربی مردم دیگر به عربی فصیح صحبت نمی کنند و گویش خاص خود را دارند. مثلا گویش مردم عراق با لبنان کاملا متفاوت است و یا گویش مردم لبنان با مصر بسیار فرق دارد. به همین خاطر ما به زبان آموزان می گوییم که تا پایان مرحله میانی می توانید عربی فصیح را بخوانید و بعد از مرحله میانی با توجه به توانایی که در این زبان پیدا کرده اید وارد کلاس های گویش شوید. دوره گویش از دوره هایی است که استقبال خوبی از آن ها در کانون زبان صورت گرفته است.

لازم به ذکر است که قبلا در این بخش دوره های ترجمه نیز داشتیم و در حال حاضر نیز تمام تلاش مان بر این است تا یک بسته آموزشی در زمینه ترجمه تالیف کنیم تا به امید خدا در آینده دوباره دوره ترجمه را راه اندازی نماییم.

درباره محتوی آموزشی و کتاب هایی که در بخش عربی کانون زبان ایران آموزش داده می شود برایمان توضیح دهید؟

بسته آموزشی که ما در بخش عربی پیرامون مکالمه داریم بسته ای بی نظیر تحت عنوان صدی الحیاه (پژواک زندگی) است که با زحمات کارشناسان و اساتید کانون زبان ایران تالیف شده است. تالیف این بسته از سال 83 آغاز شد و تا سال 85 به طول انجامید. رویکرد این بسته رویکرد آموزش کاربردی است تا یک زبان آموز بتواند بعد از گذراندن چند ترم به راحتی از این زبان استفاده کند و در سفر به کشورهای عربی هیچ مشکلی نداشته باشد. این کتاب در حال حاضر در بسیاری از دانشگاه های معتبر و همچنین حوزه های علمیه تدریس می شود. حتی در بسیاری از مراکز آموزش زبان کشورهای عربی نیز این بسته مورد تقدیر قرار گرفته است. علاوه بر این همانطور که در سوالات قبل بیان شد کتاب شذی الحیاه (رایحه زندگی) نیز به آموزش گویش های عربی می پردازد. بسته دیگر ندی الحیاه (شبنم زندگی) نام دارد که فرهنگ لغت کتاب های صدی الحیاه است و معانی تمام کلمات کتاب های صدی الحیاه را می توانید به عربی و فارسی در این فرهنگ لغت ببینید. این کتاب یکی از جدیدترین فرهنگ لغات است که هم به صورت تصویری و هم به صورت الکترونیکی و بر روی تلفن همراه نیز قابل استفاده است.

آیا در این بخش محصولات کمک آموزشی نیز برای یادگیری بیشتر زبان آموزان وجود دارد؟

طبیعتا هر زبانی برای تقویت بیشتر زبان آموزان نیاز به محصولات کمک آموزشی دارد. ما در بخش عربی چندین کتاب و لوح فشرده به همین منظور آماده کرده ایم که از آن جمله می توانم به کتاب شاهد و تعلم که یک کتاب فیلم به همراه سه لوح فشرده است اشاره کنم، این کتاب برای مراحل مقدماتی، میانی و پیشرفته طراحی گردیده است. زبان آموز می توانند این فیلم ها را ببینند و تمرین ها را حل کنند، هر پنج جلسه یک بار این فیلم ها در کلاس پخش می شود و تمرین ها جواب داده می شود. فیلم ها و کارتون هایی که در این بسته استفاده شده است همراه با اصطلاحات جدید است که برای زبان آموزان بسیار مفید است و تلاش کرده ایم تا مهارت های شنیداری و دیداری زبان آموزان به این وسیله تقویت شود.

بسته بعدی المجموعه القصصیه است که شامل دو دی وی دی چند رسانه ای است که داستان های معروف کشورهای عربی به صورت مکتوب در آن ها وجود دارد. زبان آموز می تواند آن ها را بشنود و حتی از بعضی از صفحات آن پرینت بگیرد تا معانی کلمات را از فرهنگ لغت پیدا کند و به این ترتیب با فرهنگ و آداب و رسوم کشورهای عربی آشنا شود و یادگیری زبان برایش لذت بخش تر گردد.

بسته سوم المقتطفات است. این بسته شامل فیلم های آموزشی کشورهای عربی است که بر روی دو دی وی دی ضبط شده است و زبان آموز می تواند این فیلم ها را با زیرنویس و بدون زیر نویس مشاهده کند. برای تقویت مهارت شنیداری می تواند زیر نویس را حذف کند و خودش حدس بزند که کلمات و جملات چیست و هم می تواند زیر نویس را حذف نکند و آن را با متنی که می شنود مطابقت دهد. همچنین ما به دنبال این هستیم تا به امید خدا بر روی برخی از فرهنگ لغات فارسی به عربی کار کنیم و برای امسال یا سال آینده تالیف آن ها را نهایی کنیم.

آیا همچون سایر زبان ها به دنبال برگزاری آزمون بین المللی در بخش عربی هم هستید؟

آزمون های بین المللی که در سایر زبان ها برگزار می شود به دنبال نیازی که در زبان آموزان این زبان ها وجود دارد، برگزار می گردد. در بخش عربی نیز ما باید این نیاز را ایجاد نماییم، مثلا برای فردی که قصد سفر به کشورهای دیگر را دارد و یا هدف تحصیل در دانشگاه های سایر کشورها را دارد یک پیش نیاز وجود دارد و آن شرکت در این آزمون های بین المللی است. اما متاسفانه در زبان عربی هنوز این نیاز ایجاد نشده است! با این حال هم اکنون بین بخش عربی و بعضی از مراکز آموزش زبان عربی در ایران و کشورهای عربی همکاری هایی به وجود آمده است تا برنامه ریزی هایی را برای برگزاری آزمون های بین المللی در این حوزه انجام دهیم. باید توجه شود که این آزمون بین المللی مورد قبول کشورهای عربی و همچنین ایران باشد. باید شرایطی را فراهم کنیم که شرکت در این آزمون پیش نیازی برای شرکت در کنکور فوق لیسانس و یا دکتری باشد و یا برای کسانی که در این آزمون شرکت کرده اند یک مزیت در نظر گرفته شود. این رایزنی ها در حال انجام است که اگر به نتیجه نهایی برسیم در این خصوص اطلاع رسانی های لازم صورت می گیرد.

در گسترش زبان عربی بیشتر به بحث کمی توجه کرده اید یا کیفی؟

ما هدف مان این است که آموزش زبان عربی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی در کانون زبان ایران گسترش پیدا کند. به لطف خدا و با وجود کارشناسان با تجربه در این بخش که از اساتید دانشگاه ها هستند توانسته ایم از نظر کیفیت این بخش را بالا ببریم. البته باید توجه داشته باشیم که کیفیت هیچ گاه صددرصد نیست و تلاش مان باید همیشگی باشد. همچنین به دنبال این هستیم تا از طریق بازدید از کلاس ها و همچنین جذب مدرسان توانمند کیفیت آموزشی را بالا ببریم. پیرامون کتاب های این حوزه، اساتید، روش تدریس و... نظر سنجی هایی انجام داده ایم و همه تلاش مان بر این است تا مثلث مدرس، زبان آموز و مواد آموزشی از بازدهی مناسبی برخوردار باشد. امسال تصحیح کتاب های آموزشی را آغاز کرده ایم که همین جا لازم می دانم از همه مدرسان، زبان آموزان، کارشناسان و صاحبنظران دعوت کنم که در تصحیح کتاب ها ما را یاری کنند و نظرات کارشناسانه شان را برای بخش عربی ارسال نمایند.

در مبحث کمی نیز به دنبال این هستیم تا مراکز آموزش زبان عربی را افزایش دهیم. سعی ما بر این است که مراکز آموزش زبان عربی نزدیک به محل سکونت زبان آموزان باشد به طور مثال در تهران در چهار نقطه شمال، جنوب، شرق و غرب مراکز آموزش زبان عربی داشته باشیم تا وقت زبان آموزان برای رفت و آمد به مراکز بیهوده تلف نشود. در شهرستان هم به دنبال جذب مدرس عربی هستیم تا بتوانیم به زودی مراکز جدیدی را راه اندازی نماییم.

از این که به سوالات ما پاسخ دادید از شما سپاسگزاریم.